تدریس دانش آموز محور، دکتر مهدی نکوئی

 تدريس دانش آموز محور  (جلسه سوم آقاي دكتر نكوئي تابستان 1391 )

اگر دو قطره ي آب كنار هم قرار بگيرند چه كار مي كنند ؟ آنان تصوير قطره ي ديگر را در خود ديده و به هم مي پيوندند و يك قطره ي  بزرگتر را تشكيل مي دهند اگر چند تا سنگ به هم نزديك شوند چه كار مي كنند ؟ آنها هيچگاه با هم يكي نمي شوند شايد تصوير سنگ ديگر را در خود ببيند . هر چه سخت تر و قالبي تر باشيم فهم ديگران برايتان مشكل تر و در نتيجه احتمال بزرگتر شدن تان نيز كاهش  مي يابد. قدرت يعني ، نرمي ، بخشش مدارا و پشت كار حال چه چيزي مقاوم تر يا سخت تر است آب يا سنگ ؟ ! اگر سنگ از كوه سرازير شود و به موانعي برخورد كند چه مي كند ؟ اگر مانع كوچك باشد از روي آن عبور مي كند ،  اگر متوسط باشد آن را در هم مي شكند ، اگر بزرگتر باشد پشت آن  مي ايستد تا تقدير بعدي چه باشد .

اگر آب از كوه سرازير شود در برخورد با موانع  چه مي كند ؟ !

ابتدا سعي مي كند مانع را با خود همراه كند اگر نتوانست آن گاه بدون دردسر به دنبال فرار از كوچك ترين روزنه مي گردد و اگر نتوانست صبر مي كند تا به اندازه كافي قوي شود آن گاه يا از روي مانع عبور مي كند يا مانع را هم در هم مي شكند . آب در عين نرمي و لطافت در مقايسه با سنگ به مراتب سر سخت تر و در رسيدن به هدف خود لجوج تر و مصمم تر است .

سنگ پشت اولين مانع جدي مي ايستد ولي آب راه خود را به سمت دريا مي يابد در زندگي بايد معناي واقعي سر سختي و استواري و مصمم بودن را دردل نرمي و گذشت جستجو كرد گاهي لازم است كوتاه بيايي ،‌بعضي از اوقات بهتر است نگاهت را به سمت ديگري بدوزي اما بدان هميشه بايد صبور بود و مصمم

مي توان از توانمنديهاي دانش آموزان در ساختن كليپ هاي كوتاه بهره برد يا مثلاً  در مدرسه ما صبحگاه را خود بچه ها  برگزار        مي كنند و پيش مي برند از ورزش و سرو دو مناسبت هاو گاهي هم مسئولين مدرسه تذكراتي را مي دهند در غير اينصورت اكثراً كار صبحگاه توسط بچه ها اجرا مي شود اگر سعي كنيم از قالب هاي كليشه اي كه داريم خارج شويم مي توانيم تغييراتي ايجاد كنيم و نتايج متفاوتي را بدست آوريم مثلاً يكي از كارهايي كه باز در مدرسه انجام داديم دروس رياضي را بچه ها به صورت power point در آوردند خود بچه ها مي گويند اين دروس كه بصورت power point در آورديم بهتر و بيشتر ياد گرفتيم و به عنوان توليد محتواي الكترونيكي در مدرسه از آن استفاده مي كنند . ( معرفي كتاب هاي كاربردي در زمينه ي آموزشي )

كتاب هوش هاي چند گانه در كلاس درس ، توماس آرمسترانگ ، انتشارات مدرسه

كتاب اشاره مي كند با دانش آموزاني كه از هوش هاي متفاوتي برخوردار هستند چگونه برخورد بكنيم مثلاً افرادي كه هوش مكاني بالايي دارند چه ويژگي ها يي دارند .

  • تجسم خلاق شاكتي گو آنگ
  • راهنماي عملي تجسم خلاق
  • استفاده از تكنولوژي : ( معلم در كلاس درس چه كار مي تواند بكند )

قرار نيست كه معلم از همه توانمنديها و هوش هشت گانه كه قبلاً گفته شد برخوردار باشد به همين دليل مي توان خيلي وقت ها از خود دانش  آموزان استفاده كرد در اين كتاب آموزش  داده شد چگونه مي توان در تدريس موفق بود مثلاً در بحث جدول تناوبي مي توان مطالب اين بخش را مي توان بصورت شعر در آورد .

معلم مي تواند از فكر بچه ها براي ساختن اينگونه شعرها براي يادگيري بعضي از مطالب دشوار بهره ببرد مثلاً فرمول هاي مثلثاتي را بچه ها مي توانند تبديل به شعر كنند به جاي اينكه به آنها بگوييم 10 بار از روي آنها بنويسيد بگوييم كسي مي تواند روش ديگري يا به صورت شعر در بياورد كه راحت تر به توان اين فرمول ها را ياد گرفت ؟ !

مثلاًٌ در درس شيمي مي توان كلي از فرمول ها را  به صورت شعر در آورد معلم فقط يكي دو تا كليد واژه را مي دهد بقيه را بچه ها بايد به دنبال اش بروند چون معلم قرار نيست چيزي ياد بدهد معلم رهبري مي كند تا دانش آموز ياد بگيرد گذر از يادگيري و ياد دهي كه ياددهي در كلاس درس اتفاق بيفتد

اكنون مطالعات مختلف نشان داده است كه اگر EQ افراد تغيير بكند يعني هوش هيجاني – عاطفي هوش روابط بر قرار كردن شان هوش سازماني شان و هوش ميان فردي شان رشد بكند تا 10% IQ  هم افزايش پيدا مي كند چون تا قبل از اين معتقد بودند كه IQ ثابت است . ولي ديدند وقتي فرد موفق مي شود انگار IQ او هم رشد كرده است مسئله هايي را حل مي كند كه قبل از اين حل نمي كرده  است وقتي اعتماد به نفس پيدا مي كند انگار IQ هم افزايش پيدا مي كند

  • آزمونهاي روانشناختي شخصيت : خانم لوئيس جاندا دانشگاه رازي

چه احساسي در مورد خود داريد ؟ مقايسه درجه  بند ي عزت نفس امروز ديگر از واژه اعتماد به نفس استفاده نمي شود بلكه بايد از واژه عزت نفس استفاده شود نفس اش چقدر عزيز و قدرتمند است ، چه قدر مي تواند كار و برنامه اش را پيش ببرد ؟

همين تست را اگر در ابتداي سال از بچه ها بگيريد . بچه هايي كه عزت نفس پائين دارند شناسائي مي شوند لذا اين دسته از بچه ها به جاي فشار بي مورد بيشتر بايد مورد تشويق قرار بگيرند تنها راه افزايش اعتماد به نفس تشويق است .

فردي كه اعتماد به نفس و عزت نفس پاييني دارد بهترين راه افزايش عزت نفس و اعتماد به نفس تشويق به بهانه هاي مختلف است تاكنون راه موثر تر ديگري براي اين منظور پيدا نكردند مسئوليت دادن ، بها داده شوند در كلاس ديده شوند اين موارد كمك مي كند تا فرد كار و برنامه اش را موثر تر و بهتر پيش ببرد .

  • چه قدر مستعد هستيد پرسشنامه اي در مورد اضطراب فردي بشويد كه هر تيمي خواهان اش است / انتشارات معيار انديشه دراين كتاب هفده اصل كه بايد در كار تيمي رعايت شود آمده است
  • كارمايه معلمان در گذر از ياددهي به يادگيري / ترجمه ي آقاي علي رئوف به جاي اينكه ياد بدهيم بچه ها ياد بگيرند

مجتمع آموزشي حضرت سيد الشهدا در يزد از موفق ترين مجتمع اسلامي است موسس مجتمع  ابتدا معلمان را  آموزش مي دهد و تربيت مي كند وقتي كه مجتمع را راه اندازي كرد از اين معلمان اش كه تربيت كرده است بهره مي برد و به آموزش ضمن خدمت و باز آموزي معلمان اش خيلي اهميت مي دهد يادگيري و ياددهي در مدرسه تمام مي شود و دانش آموزان در منزل كاري ندارند و به كارهاي شخصي مي رسند و هر سال اين مجتمع آموزشي  بالاترين قبولي را در امتحانات نهايي و كنكور دارد  .

  • راهنماي والدين در استفاده فرزندان از فناوري هاي جديد/ بازي هاي ويدئويي و رايانه اي/ دكتر رضا منطقي

بچه هايي كه به سمت بازي هاي رايانه اي مي روند دنبال موفقيت در دنياي مجازي هستند چون در دنياي واقعي شان زياد موفقيتي كسب نكردند .

يكي از ويژگي هاي رسانه ها ( تلويزيون ) اين است كه تمام ويژگي ها ي انسان را سيراب مي كند تصوير و حركت را دوست داريم همه ي ما   يك مقداري (( مازو خسيم )) داريم يعني خود آزاري داريم همه ما مقداري( ديگر آزاري) هم داريم  همه اين ها را تلويزيون اغنا مي كند

لذا بچه ها  بايد بازي هاي رايانه اي را انجام بدهند اتفاقاً بعضي از بازي هاي رايانه اي خلاقيت را افزايش مي دهد و بسيار مفيد هم      مي باشد منتهي بايد مديزيت  كنيم نبايد در ايام سال تحصيلي بيشتر از 2 ساعت در هفته باشد و يا اگر مي بينيم كه بعضي از بازي ها اثر مخرب دارد بايد مديريت كنيم ضمن اينكه خود ما هم بايد سعي كنيم با بسياري از بازي هاي رايانه اي آشنايي پيدا كنيم تا بتوانيم مديريت كنيم .

به همين دليل اين كتاب مي تواند راهنماي خوبي براي اولياء باشد و همينطور سايت هاي بسيار خوب ومفيد را معرفي مي كند .

يكي از مشكلاتي كه بچه ها ي اين نسل دارند بحث تمركز حواس است .

  • سيد مجتبي هورايي / بيژن عليپور حدود 10 جلد كتاب دارند مانند:
  • همه چيز با خدا ممكن است
  • اعتماد به نفس در ده روز
  • مطالعه موفق با تمركز حواس . تكنيك هاي تمركز حواس در اين كتاب آمده است .

چند تكنيك براي تمركز حواس كه در اين كتاب آمده است :

  • نوشتن افكار يكي از تكنيك هاي تمركز حواس است .
  • تجربه هاي شخصي را بنويسيد
  • قانون ( كش ) وقتي حواس شان پرت مي شود از كش استفاده كنند تا تمركز يابند .
  • فكر كردن به يك شئ ذاتي مثل يك سيب . وقتي عادت كرد 10 دقيقه به سيب فكر كند وقتي كه شروع مي كند به درس خواندن فقط درس  مي خواند ذهنش به اين طرف و آن طرف نمي رود بخصوص اگر همراه با نفس كشيدن عميق باشد .
  • نفس عميق دم ، نگهداري ، بازدم كمك مي كند كه تصوير سازي بهتر انجام بگيرد .
  • بهترين كار براي افزايش كارايي مغز انجام محاسبات ساده و سريع است اين محاسبات ساده ورزش كلي مغز محسوب          مي شود وقتي كه در حال تماشا كردن تلويزيون هستيم نيمي از (مغز قسمت پشت) فعال است براي همين تماشاي تلويزيون به كاهش تمركز كمك مي كند . بچه هايي كه تلويزيون و فيلم و بازي زياد استفاده مي كنند تمركز شان كم مي شود . پرش ذهنش شان زياد مي شود .

45 تا 50 كه بازي مي كنند 10 تا 15 دقيقه حتماً بايد استراحت كنند سريال ها معمولاً 13 قسمت هستند و هر قسمت 45 تا 50 دقيقه است 13 قسمت برابر با يك فصل است سريال ها ي مثل (( لاست )) چرا در غرب ايجاد شدند سريال هايي كه بسيار پيوسته كه حتي يك جلسه آن را هم نمي توان غفلت كرد و نديد سريال (( لاست )) سريالي بوده كه دو سال و نيم پخش شد و هر هفته يكبار پخش مي شد كه ذهن مخاطب را مشغول كند اما در كشور ما افرادي و خانواده هايي مجموعه اين سريال را تهيه كردند و طي چند روز متوالي همه قسمت هاي آن را تماشا كردند چون ظرفيت ما كم است و صبر و حوصله لازم را نداريم

فلسفه سريال ها در خارج اين بود كه يك جوري كانون بهم ريخته خانواده ها را جمع و جور بكنند و كاري كنند كه حداقل يك مدت زماني در طي هفته پدر ، مادر و فرزندان دور هم جمع شوند و كنار هم قرار بگيرند .

*- ورزش ذهن به همين سادگي / انتشارات گاج

*- تصميم گيري به همين سادگي / انتشارات گاج

*- محاسبات رياضي و فيزيك به همين سادگي / انتشارات گاج كتابهاي مفيد و كاربردي هستند .

*- كتاب مسئوليت پذيري / نشر قطره چاپ كرده نشر قطره در حدود 100 جلد كتاب چاپ كرده در موضوعات مبتلا به جامعه به صورت كاربردي

يكي از بزرگترين مشكلات بچه ها مسئوليت پذيري است . مسئوليت كارهايشان را قبول نمي كنند بي نظمي دارند كتاب اش را جا      مي گذارد  نسبت به درس كم توجه اند

مسئوليت  پذيري بايد از دوران 3 الي 5 سالگي در خانواده  شكل مي گرفته اگر اين مسئوليت دراين دوران شكل نگيرد  در سال هاي بالاتر دانش آموز دچار مشكل مي شود در سن بالاتر نصيحت ها هم ديگر جواب نمي دهد .

  • شناختي از بيماري هاي رواني مقاله اي از بهاء الدين خرمشاهي :

بهاء الدين خرمشاهي  مترجم قرآن كريم و حافظ  پژوه است  دچار اختلال دو قطبي بود خودش تصادفاً وقتي كه مي خواست يك كتاب روانشناسي را ترجمه كند متوجه اين مشكل شد سپس طي مقاله اي در روزنامه همشهري اين بيماري را معرفي كرد تا افرادي كه دچار اين مشكل هستند به دنبال درمان باشند .

در اختلال دو قطبي فرد يك  ماه  يا دو ماه در فاز مانيا است شاد و شنگول است دو ماه يا دو هفته دپرشن به سر مي برد دچار افسردگي است امروزه اختلال دو قطبي از طريق دارو درماني به راحتي قابل درمان است (( قرص ليتيوم )) در تعادل افرادي كه دچار اختلال دو قطبي هستند مفيد است بعضي از مواد غذايي مثل موز هم حاوي اين ماده مي باشد .

نكته اي كه مدرسه بايد توجه كند اين است كه اگردانش آموزي دچار مشكل شده است و قرار است كه او را به يك روانشناس ارجاع بدهيد بايد دقت كنيد كه روانشناسي و مشاور مورد اعتماد و امين باشد و بدانيد كه شخص را به چه كسي ارجاع مي دهيد زيزا گاهي خود روانشناس و مشاور تفكراتي دارند كه خيلي مناسب دلنش آموز و خانواده دانش آموز شما نيست و مشكلات رابيشتر خواهد كرد .

گاهي مشاهده شده است كه خانواده اي مذهبي دچار مشكل شده است و براي رفع مشكل به شاوري مراجعه كرده است كه اعتقادات مذهبي ضعيفي داشته نه تنها مشكل مراجع حل نشده بلكه به مشكلات افزوده شده است .

قدرت اينترنت در يادگيري/  گذر از وعده به عمل زير نظر آقاي رحيم عبادي  

*- گزارش كميسيون آموزش مبتني بر شبكه به كنگره ايالت متحده موسسه فناوري موسسه هوشمند چاپ كرده است معتبر ترين مدارس سيستم هوشمند مربوط به اين موسسه است .

*-رويكردهاي نوين در مديريت آموزشي / گزارش تطبيقي آخرين نوآوري ها در مديريت آموزشي انتشارات رشد چاپ كرده است .

*-شكاف آموزشي / دكتر محمد رضا سركار آراني ترجمه كرده است

بهترين ايده ها از معلمان جهان براي بهبود آموزش در كلاس درس نحوه ي آموزش رياضي در ژاپن و آلمان و آمريكا  را مقايسه كرده است و نشان داده است كه كدام روش موفق تر است .

*-مقدمات مديريت آموزشي / دكتر علي شيرازي /نشر دقت

*-بالا نشيني مديريت آموزشي / دكتر علي رئوف

*-مرجع سايت هاي اينترنتي آموزش و پرورش

مرجع سايت هاي اينترنتي مديريت

مدارس مسيحيان فرانسه / چگونه دانش آموزان را تربيت مي كنند كه يكشنبه ها رفتن به كليسا را ترك نمي كنند كاتوليك ترين و پروتستان ترين مدارس در آمريكا مي باشد و در زمينه آموزش مذهبي و ديني بسيار كار كردند .

1090 مدرسه در تركيه توسط فتح ا... ساخته شده است كه اكنون ساكن آمريكاست كه حدود 300 مدرسه از 1090مدرسه در آمريكا است كه همه مدارس اسلامي هستند و همه بچه ها حافظ قرآن هستند هر شب قدر طي سخنراني كه فتح اله مي كند كمك نقدي كه جمع مي كند ظرف يكسال مدرسه مي سازد .

سطح آموزش دراين مدارس در بالاترين سطح مي باشد و با توجه به سخت بودن كنكور در تركيه اين مدارس بيشترين پذيرفته شده را در كنكور تركيه دارند