جلسه چهارم سلسله مباحث کارگاه آموزشی دکتر نکوئی – تابستان 90 دبیرستان

در جلسه قبل و بحث ماندن در مدرسه یک بی توجهی از جانب من نسبت به رشته ی معارف و ماهیت درسي آن صورت گرفت برای رشته ریاضی و تجربی این بحث ضروری تلقی می شود اما در بحث رشته معارف استقبال خیلی کمتری صورت می گیرد چونکه دروس رشته معارف کشش برگزاری برنامه مطالعاتی را ندارد دروس معارف در قالب مباحثه پیش مطالعه و طرح مباحث با استاد جلو می روند . اگر طرح مباحث واداره ی کلاس همانند حوزه های علمیه شکل بگیرد یادگیری در خود کلاس اتفاق می افتد . اما در زیر گروه ریاضی و تجربی بعلت کمبود وقت و حجم بالاي مطالب درسی  طرح های این چنین موضوعیت دارند اگر بتوانیم تفکیک و جدایی بین بچه های این دو رشته – معارف و ریاضی ایجاد کنیم بهتر است. علت تشکیل مدارس فرهنگ این بود که تا وقتی این بچه ها در کنار هم درس بخوانند نگاه موجود در جامعه عوض نمی شود . همیشه در مدارس دولتی این ضعف مشاهده    می شد با بچه هایی که معدل پایین داشتند ودر رشته ریاضی يا تجربی پذیرفته نمی شدند به سراغ انسانی و معارف می رفتند این نگاه به کل جامعه تسری پیدا کرده و بچه های معارف و انسانی به ضعف درسی شناخته می شوند که در خیلی موارد برعکس آن صادق است .از فقدان توجه اجتماعی به بچه های علوم انسانی و معارف با جداسازی در زمینه های مختلف فیزیکی اعم از کلاس و طبقه و برنامه ریزی نرم افزاری کاسته خواهد شد .

در سطح کلان جداسازی مدارس رشته انسانی توسط آقای حداد عادل شروع شد و تاسیس مدارس فرهنگ در کشور دنبال می شود سیستم آموزشی سه بخش پرورش استعدادهای درخشان ، عمومی و استثنائی ها الگویی است که در جهان نیز اجرا می شود اما ما آن را از دست دادیم درحال حاضر انواع و اقسام مدارس در کشور وجود دارد که از این منظر مارا در جهان استثناء می کند .

ماباید در مدرسه برای معدود افراد برتر برنامه های مجزا داشته باشیم هم چنین به فکر ترمیم دانش آموزان ضعیف باشیم ترمیم دردو وقت تابستان و طول سال تحصیلی اتفاق می افتد شاید در برخی موارد مجبور به حذف دانش آموز از سیستم درمیان پایه باشیم ابزار لازم برای ترمیم اهمیت دادن به کارنامه های داخلی در مدرسه است حسن کارنامه داخلی سنجش در سطح معیارهای مدرسه و عدم درج آن در سوابق آموزش و پرورش است معاون آموزشی باید نسبت به این مطلب حساسیت لازم را داشته باشد تا برای جبران نمرات پایین دراین کارنامه ها راهکار ارائه دهد شاید دراین بین نیاز باشد برای برخی کلاس خصوصی برگزار شود اگر تا بحال به شکل جدی به تهیه کارنامه داخلی اقدام نمی شد    می توان در پایه اول آن را احیا کرد دو نوبت امتحان رسمی قبل از ترم و دادن شوک به دانش آموزان پایه اول و مدیریت آن می تواند بهترین نتایج را در ترم اول بوجود بیاورد .

کارنامه ی داخلی و پیگیری آن در پایان سال به مستنداتی تبدیل می شوند که برای ثبت نام و ارائه به مشاور پایه بالاتر یا عدم ثبت نام دانش آموز مفید خواهد بود .

اظهار نظر همکار : راهکار های ترمیم در سیستم آموزشی چیست ؟

در ابتدا نکته ای را باید عرض کنم بعضی اوقات برنامه های آموزشی ما فرصت های تربیتی را از ما می گیرند اساس تربیت در مدرسه بر ارتباط ما با دانش آموز استوار است دربرخی موارد کسانی که بر کار آموزشی نظارت می کنند بر ارتباط تربیتی ما اثر منفی می گذارند سال گذشته تعدادی از دانش آموزان به من مراجعه کردند و اعلام داشتند 9 ساعت مداوم فعالیت داشتند و کشش طرح مطالعاتی را ندارند بنده بنا به وظیفه و تصمیم گرفته شده مدرسه سرسختانه ایستادم و کوتاه نیامدم اما این برخورد سبب شد بچه ها در برابر من موضع منفی بگیرند ما انتظار کار اضافه بر برنامه عادی مدرسه را داشتیم و توجیه لازم هم صورت نگرفته بود این طرز برخورد باعث شد آنها فاصله بگیرند و امر مغفول تربیت با مشکل بیشتری همراه شود همه ی ما می دانیم تربیت دینی مد نظر ما صرفاً با چند مراسم و برگزاری نماز جماعت القا نمی شود درحال حاضر تمام ذهن دانش آموز درگیر درس است ده سال پیش در همین مدرسه روزانه چندین سئوال دینی که نشان دهنده دغدغه بچه ها بود از من پرسیده می شد اما امروز تقریباً سئوالی پرسیده نمی شود . البته روندي که بر جامعه دراین چند سال حاکم شده را نادیده نمی گیریم شاید نگاه من بدبینانه باشد اما امروز نسل جوانی تربیت می شود که به نوعی بی هویت است خلاصه عرض من این است که مسائل آموزشی نباید برنامه ی تربیتی مارا تحت الشعاع قرار دهد سال گذشته دانش آموزان به نوعی ما را تحمل می کردند دربرنامه ریزی آموزشی باید توجه کنیم که رابطه بچه ها با کادر مدرسه دچار چالش نشود و احیاناً لطمه نبیند .

فرمایشات شما کاملاً صحیح است من فقط چندنکته اضافه می کنم تربیت این نسل خیلی سخت تراز قبل شده است به همین خاطر معاون پرورشی با کار خیلی سختی روبرو هستند . طبق فرمایش شما امروزه دانش آموز و جوان ما سئوال دینی را از دبیر و روحانی نمی پرسد خیلی اوقات این سئوال ها از طریق اینترنت دنبال می شوند غالباً سایت های پاسخ گویی به شبهات دینی درایران از پربازدید ترین ها هستند توجه کنیم مراجعه به رساله هم دراین نسل کاهش یافته است دریکی از مدارس تهران که دغدغه دینی و دین مداری در طیف اولیا و شرایط حاکم برمدرسه دیده نمی شد من کلاس رفتم وقتی وارد مباحث دینی شدم دیدم اطلاعات بچه ها برخلاف سر ووضع ظاهری شان است هنوز مسائل دینی دغدغه بچه های ماست اما طریقه پاسخگویی و جمع آوری اطلاعات آنها تغییر کرده است .

این نسل حجم اطلاعای خوبی دارند درست همانند اینترنت اما اطلاعات پردازش شده و فیلتر شده ندارند در بحث ماندن در مدرسه هم عرض کرده بودم باید برای دسته های مختلف بچه ها برنامه های شناور و قابل انعطاف در نظر گرفته شود اگر شناخت درست اتفاق بیفتد بچه هایی که به طور مثال نیاز به خواب دارند خواب بعداز ظهر برایشان در نظر گرفته می شود یا آن دسته ای که تاب آوری کمتری دارند زودتر به منزل بروند برنامه های تشویقی اعم از فوتبال و ... هم فراموش نشود .

نسل امروز خیلی صبر کمتری دارد و سرعت برایش مهم است برای تداعی به ذهن عرض کنم پخش سریال های تلویزیونی هرشب مطلبی است که براساس خواست اجتماعی امروز شکل گرفته است نسل امروز حوصله دنبال کردن یک قصه را در چند سال ندارد باید هنر زیادی به خرج داد و هنرمند بود تا بتوان به این نسل عجول صبر و تحمل آموزش داد در مورد راهکار ترمیم نیز چند نکته متذکر می شوم . یک نکته دادن برنامه به دانش آموز است برنامه درسی باید با توجه به ماهیت هر درس متفاوت باشد نکته دیگر یادگیری بوسیله همتایان است این بهترین نوع یادگیری است علت آن نوع فهمی است که یک دانش آموز از درس معلم پیدا می کند زبان آن را به سن خودش تبدیل می کند و در اختیار هم سالان قرار می دهد اینکه مباحثه یک شیوه موثر تلقی می شود به دلیل همین فاکتور است سومین روش ترمیم استفاده از متخصص است متخصص امر آموزش هم معلم است شاگردان برتر مدرسه هم در این روند می توانند کمک شایانی بکنند

 پرسش همکار : غیر از صحبت کردن با بچه ها و سخنرانی روش دیگری وجود دارد ؟

ما در مدرسه خودمان نقد فیلم داریم بچه ها در حضور کارشناس فیلمی که مد نظر ماست و انتخاب کردیم را می بینند و پس از فیلم بحث هاي خوب دو سه ساعته برقرار می شود تاباز خوردها به این بهانه دستگیر ما شود .

یک راه حل دیگری که اتخاذ کردیم کارگاه مهدویت است پایه های تربیت دینی چهاررکن دارد غدیر و ولایت که به فاطمیه هم اشاره پیدا می کند بعثت و رسالت پیامبر (ص) عاشورا و دفاع از حق و مظلوم و مهدویت و فرهنگ انتظار بستگی به شرایطی که وجو دارد این مباحث در مدرسه ما مطرح می شود فعلاً شبهاتی که در نبوت وارد می شود بسیار کاهش یافته است ولی پاسخ گویی به ترویج مسیحیت بسیار اهمیت دارد در سه حوزه ی دیگر مباحث و شبهات بیشماری دنبال می شود که ما موظف هستیم به پاسخ گویی بپردازیم درحال حاضر ده شبکه ی ماهواره ای فارسی زبان از جانب وهابیت راه اندازی شده که شبانه روز شبهات متعدد به واقعه غدیر وارد می سازد برای موسسه پیام غدیر خیلی خوب است که این برنامه ها را ضبط کند و ضمن نمایش برای بچه ها پاسخ گویی به شبهات داشته باشد سخافت و بی شرمی دراین شبکه ها به حدی رسیده است که ابراز می کنند ابوبکر و عمر ( لعنت الله علیها ) قصدداشتند حضرت علی (ع) را بکشند که پیامبر در غدیر واسطه می شود و اعلام می کند او دوست ماست تا از کشتن او صرف نظر کنند !!

حتی درشهادت امیرالمومنین (ع) تشکیک وارد کردند و منابع جدیدی می سازند که حضرت در راه مسجد به قتل رسیده است ! نکته جالب آن است که اشکالاتی که به کتب آنها وارد می شود در چاپ های جدید از متن حذف می شوند .

بچه هادراین کارگاه های چند گانه خودشان دست به پژوهش و فعالیت می زنند و چون عقاید آنها برآیند کاوش و تلاش خودشان می شود به آن پایبند می مانند دریکی از کارگاههای مدرسه ما دانش آموزی بود که حجاب درستی نداشت آن قدر پیشرفت کرد که در پایان سال چادر سر می کرد .

در شکل ارائه فعالیت های آنها نیز سعی مان بر  جذابیت بیشتر بود انتساب بچه ها به این موضوعات   فی نفسه از انجام کارهای دون شان اخلاقی جلوگیری می کند .

اردوهای هدفمند مان را نیز نباید از دست بدهیم اردو فرصت خوبی است که بعضاً مغفول می ماند مشاور خوب مشاوری نیست که لزوماً جواب های عالمانه می دهد مشاوری خوب است که پرسش های عالمانه ای ایجاد کند در پخش فیلم این اتفاق می افتد و بدون صحبت ما پرسش های خوب ایجاد می شود بچه های این نسل نیاز به ایجاد سئوال و محرک دارند منابع خوبی برای پاسخ در اختیار دارند اینترنت بعنوان حجم عظیمی از اطلاعات پیش روی آنهاست کتابخانه  های مدارس امروز در انزوا هستند بهتر است ما سیستم کتابخانه بازرااجرا کنیم و در کنار حسینیه قفسه ها را قرار دهیم هر چند شاید چند کتاب هزینه شوند اما از این اعتماد به بچه ها لطمه نخواهیم دید .

در خاطرات دکتر حسابی که به همت پسرشان در کتاب" استاد عشق" جمع آوری و نگارش شده است قصه ای نقل شده که بی ارتباط با بحث اعتماد نیست آنجا اشاره می شود استاد در یک مرکز تحقیقاتی با دسته چکی سفید امضا در کشوی کار خود مواجه می شوند بسرعت به مسئول مربوط مراجعه می کنند تا بادادن آن از سوء استفاده جلوگیری کنند مسئول آزمایشگاه با لبخند برای استاد توضیح می دهند که این دسته چک برای هر متخصص وجود دارد تااگر در تحقیقات نیازی پیدا کردبی معطلی آن وسایل آزمایش را خریداری می کند و می گوید سودی که کشور ما از این اعتماد به محققان می برد قابل مقایسه با چند سوء استفاده نیست تجربه ی شخصی من نیز در کتابخانه مدرسه نشان داده دراین چهارسال که کتابخانه به روی بچه ها باز است و دسترسی آزاد اجرا می شود نه تنها یک کتاب مفقود نشده بلکه 150 جلد کتاب به مجموعه اضافه شده است .

ما رجامعه مان نیز تجربه ی موفقی از اعتماد به جوانان را داشته ايم با ور حضرت امام (ره) به جوانان هشت سال جنگ سرافرازانه را برای ما رقم زد

بچه ها در مدرسه تفاوت میان عکس گزارش کاری و طرح اداره پسند را با فعالیت های دلسوزانه آموزشی و پرورشی تشخیص می دهند تمام ما در مدارس مجبور به ارائه این گونه گزارش ها هستیم ولی می توانیم برای رفع سوء تفاهم مستند سازی اردوها و سایر فعالیت ها را برخود بچه ها واگذار کنیم .

درادامه بحث مشاور عرض کنم جواب های هوشمندانه ما در جایگاه خودش گفته می شود اما طرح سئوال نیز اهمیت دارد مثلاً اگر ما به بچه ها بگوییم پشت میز درس بخوانید بعنوان یک رویکرد نتیجه خاص خودش را دارد اما اینکه از بچه ها طرز درس خواندن آنها را بپرسیم و اجازه صحبت کردن به آنها بدهیم در آخر بپرسیم فکر نمی کنید ازاین همه روش فقط یکی می تواند ما را به رتبه برتر برساند و پاسخ را نیز به خودشان واگذاریم رویکرد بهتری نیست ؟

لین طرز برخورد در مشاوره فعالیت آموزشی و تدریس روش مطالعه و برنامه ریزی ما را نفي نمی کند و در برخی مواقع ما باید تعیین کننده برنامه مطالعاتی و روش مطالعه باشیم

این نکته را هم مد نظر داشته باشیم که براشتباهات مان در برخورد با بچه ها پافشاری نکنیم مثلاً دبیر و مشاور متوجه می شود در یک مبحث خاص اظهار نظر درستی نکرده است اصرار به جای معذرت خواهی ساده اعتماد را از بین می برد در بحث مشاوره کنکور و سال چهارم من برای بچه ها کنکور را به پازلی تشبیه می کنم که مرحله اول چیدن خانه های گوشه ای است این گوشه ها شامل روش مطالعه برنامه ریزی ، تست زدن ، آزمون دادن و ارتقای اعتماد به نفس است شکل پازل و چیدن سایر خانه ها وظیفه شماست و به تلاش شما بستگی پیدا می کند .

روش مطالعه باید برای بچه ها تدریس شود و آموزش ببينند این موضوع بصورت پیش فرض در بچه ها وجود ندارد مطالعه سه بخش دارد در جلسه شورای دبیران باید به این مسئله پرداخت در بخش اول که یادگیری می باشد عموماً بچه ها ضعفی ندارند اما در بخش دوم که به خاطر سپردن باشد روش اصولی در پی گرفته نمی شود هرکسی روند اختراع شده خودش را به اجرا می گذارد مدل صحیح درس خواندن تصوری است که ما از درس خواندن یک عالم در کتابخانه داریم با اشاره به آیه فالهمها فجورها و تقويها عرض کنم خداوند خوب و بد را به انسان الهام کرده است این مدل های مضحک درس خواندن از دیدگاه همه ی ما مردود هستند اما متاسفانه به آن ها عمل می کنیم بخش سوم مطالعه یادآوری است اکثر کارشناسان در درجه بندی این سه بخش مطالعه 20درصد را به یادگیری اختصاص می دهند و برای هر کدام از بخش های به خاطر سپاری و یادآوری چهل درصد را در نظر می گیرند در سیستم آموزشی ما بر عکس عمل می کنیم و تمام انرژی خود را صرف یادگیری می کنیم .

در حوزه علمیه گذشتگان ما به این مسئله توجه داشتند کتاب های شرحی که بر کتب اصلی نگاشته      می شد گواه این مدعاست جناب سيوطي الفیه را که مشتمل برهزار بیت قواعد زبان عربی است را می نویسد ملاهادی سبزواری نیز به همین ترتیب شرح منظومه نویسد خواجه نصیرالدین طوسی در قرن هفتم کتاب آداب المتعلمین را به نگارش در آورده است در آن ریزترین مسائل یک دانش آموز ذکر      می شود حاشیه نویسی برکتب را می آموزد درحال حاضر خلاصه نویسی را با جزوه و کتب متفرقه جایگزین کردیم و توقع یادگیری و بخاطر سپاری داریم کتب طبقه بندی شده موسسات فرصت را از بچه ها گرفته است .

مکانیزم های بخاطر سپاری گوناگون هستند مثلاً تداعی معنایی یک روش است فرض کنید كسي سرش را از وان بیرون بیاورد و با کشو به سراو بزنید ! این تصویر را بخاطر سپردید پس می دانید   "سر و انتس"" بادون کیشوت" رابطه دارد ! هیچ موقع نمی توانید این نکته تاریخ ادبیات را فراموش کنید متاسفانه عذر معلمان خوش ذوق عربی که همیشه سرو صدای بچه ها از کلاس آنها بلند است می خواهیم در حالی که آن روش آموزش موثر است خودما بیشترین نکاتی که از عربی بخاطر داریم همان اشعاری است که شامل قواعد عربی می شوند متاسفانه بجای تاکید برخلاقیت در تدریس سعی می شود با آزمون های پیاپی یادآوری بچه ها را بهبود بخشید که این امر میسر نخواهد شد.

من آماری ارائه کنم که واقعاً تکان دهنده است عرض کرده بودم موفقیت از آن کسانی است که خود آموز و خود محور هستند در آینده پژوهی یکی از موسسات، کارشناسان پیش بینی کرده اند دانش بشر در سال 2020 هر 50 روزیکبار دو برابر می شود باتوجه به سیستم ناکارآمد آموزش و پرورش ایران مادر معرض بحران جدی قرار داریم . مصادیق زیادی در جهان امروز وجود دارند که این سرعت پیش رفت را تاکید می کنند پیشرفت روز افزون رایانه ها ورود موبایل و وسایل تکنولوژیک به زندگی روزانه افراد گسترش کمی و کیفی شبکه های تلویزیونی موید این مطلب هستند امروزه بیش از 4000 شبکه رایگان تلویزیونی در جهان فعالیت می کنند براساس همین تحقیقات درسال 2050 سرعت رشد علم به حدی می رسد که هر 48 ساعت یکبار دو برابر می شود !! با این وجود می توان تجسمی از زمان ظهور و هفتاد کلمه علمی که حضرت مهدی (عج) می آورند داشت . دراین میان وظیفه ما این است در حد توان و محدوده مدرسه خودمان تغییرات لازم را اعمال کنیم بعنوان نمونه می شود ضمن برگزاری دوره چند جلسه ای وبلاگ نویسی ، از فضای وبلاگ ها برای ارائه تکالیف و انجام آنها بهره برد در تفکر سیستماتیک باید در قدم اول اصول هرکاری را یادداد مثلاً برای برگزاری نماز جماعت با شکوه در مدرسه در قدم اول اصول به بچه ها گفته شود . لغت صلاه معنی شود فلسفه ی وضو گرفتن مطرح شود و به همین ترتیب سایر اجزای این عمل عبادی تسریح شود شکل آموزش احکام در مدارس ما تغییر نکرده است امروز اگر ماهیت وضو گرفتن مشخص نشود بچه ها طرز انجام آن را نمی پذیرند بهتر است بجای کلاس آموزش احکام هر بخش را به یک دبیر واگذار کنیم تا در میانه بحث های کلاس مطرح سازد ما انسان ها غالباً به بدیهیات فکر نمی کنیم مثلاً غالب افراد جامعه اختلال خواب دارند خیلی زمان می برد که به خواب بروند شاید سال ها هم به این مسئله مبتلا باشیم اما یک بار تامل و تفکر جدی درباره آن نداشتیم با یک جستجوی ساده در اینترنت به هزاران مقاله درباره درمان این اختلال برمی خوریم با انجام یک سری فعالیت ساده می توانیم در مدت سه هفته این ناهنجاری را درمان کنیم ترک اغلب عادات نیاز به حداقل سه هفته ممارست و صبر دارد دردين ما نیز به این امر توجه ویژه شده است بزرگان ما ماههای رجب و شعبان را روزه می گرفتند تا پرواز را در رمضان تجربه کنند امروز ما سه هفته اول ماه مبارک را به سختی طی می کنیم به محض اینکه به روزه گرفتن عادت می کنیم می بینیم تنها چند روز به پایان ماه مانده است یک نکته مهم و خارج از بحث عرض کنم به یادداشته باشیم انسانهایی عزت نفس بالا دارند که گذشته خودرا قبول کنند و به نفی آن نپردازند در مورد مطالعه نیز این عدم تفکر درباره بدیهیات صادق است غالب ما بعنوان کسانی که سال ها کار آموزشی می کنیم و با مطالعه سرو کار داریم برای یکبار هم که شده تفکری درباره معنی این لغت و ارائه تعریف درست ازآن نداشته ایم . مطالعه درباب مفاعله است که معنی مشارکت می دهد ریشه آن هم طلع به معنای طلوع و آگاهی است در کل كار دو طرفه ای است که به ما نور می بخشد بیاییم برروی ریشه لغات حساس باشیم دبيران زبانهای فارسی عربی و انگلیسی به بچه ها آموزش بدهند ریشه ی لغاتی که به آن ها دقت نشده در کریدور های مدرسه نصب کنیم کتاب"ترمینولوژی" را انتشارات نوبل چاپ کرده که برای بچه ها قابل استفاده است حتی به کنکور آنها کمک می کند .

مطالعه اصطلاحاً به فرایندی شرطی و اکتسابی جهت افزایش معلومات گفته می شود به شروط شرطی و اکتسابی دقت کنیم شرطی به این معنی که نیاز به عادت داردو اکتسابی به این جهت که نیازمند آموزش و یادگیری است به لغت فرآیند توجه کنیم" فربه" معنای شکوه و جلال و" آنی" به معنای آوردن و امری است تعبیر فرایند اشاره دارد به صعود تدریجی و مرحله ای به سمت بالا که همان شکوه و جلال است ترمینولوژی لغت فرهنگ نیز قابل توجه است .

"هنگ" به معنای گروه و رسته لغت فرانسوی است که سابقه آن با لغت فرهنگ که سالیان بیشتری در دایره لغات ما وجود دارد هم خوانی ندارداین لغت در واقع فرآهنگ بوده است فرآهنگ یعنی قصد شکوه کردن به مجموعه حرکات یک قوم در راستای شکوه، فرهنگ اطلاق می شود .

هدف من تدریس روش مطالعه دراین مجال نیست بیشتر سعی می کنم تلنگر لازم ایجاد شود تا دوستان پیگیری و مطالعه بعدی را در دستور کار قرار دهند کتاب های" یادگیری خلاق و پاسخ گویی خلاق" دو کتابی هستند که به هزینه دولتی در تیتراژ یک میلیون به چاپ رسیده و در اکثر کتابخانه های مدارس وجود دارد ولی کمتر کسی آن را خوانده است بیشتر مسائل مربوط به روش مطالعه و آزمون دادن در این دو کتاب تشریح شده است برای مطالعه دقیق تر و بیشتر کتاب" مطالعه موفق با تمرکزحواس"            آقای حورایی را پیشنهاد می کنم باز هم توصیه می کنم این کتب را که غالباً انتشارات نسل نواندیش به چاپ رسانده خریداری کنید و در مدرسه قرار دهید انتشارات تربیت نیز حدود 40 جلد کتاب با موضوع راههای ترغیب مطالعه هر درس به چاپ رسانده است تکنیک های جذب دانش آموزان به هر درس باید توسط دبیر مربوط به اجرا گذاشته شود .

ما باید به دلایل توجه و پربیننده بودن برنامه های تلویزیون حساسیت نشان دهیم حجت الاسلام نقویان بابه کاربردن شعر سخنرانی هایشان را پر مخاطب کردند علت ماندگاری و پر مخاطب بودن درس هايی از قرآن حجت الاسلام و المسلمین قرائتی باید جای سئوال برای ما داشته باشد استفاده از تخته به کاربردن لحن عامه مردم دسته بندی مطالب و اختصار آنها از این موارد قابل توجه هستند .

به مشاورانی که با چهار پایه تحصیلی سرو کار دارند توصیه می کنم حتماً دو کتاب را مطالعه کنند یکی "کتاب برنامه ریزی انتشارات مهرماه" که در آن روش مطالعه تک تک دروس آورده شده است و دیگری کتاب" کنکورت را قورت بده آقای پیروز تفرشی" که در واقع دیکشنری کار در مدرسه است کتاب      "بی نام تا اطلاع ثانوی انتشارات گاج" نیز قابل استفاده است معاون آموزشی مدرسه باید در بحث تسلط به تکنیک های درسی نسبت به مشاورين و سرپرست ها قوی تر عمل کند . معاون آموزشی اگر در نقش یک هماهنگ کننده اشراف اطلاعاتی به دروس مختلف داشته باشد می تواند به مرجع پاسخ گویی مشاورین و سرپرست ها تبدیل شود و این مسئله کمک شایانی به جایگاه و تسلط وی می کند .

یک نکته که عدم توجه به آن ما را با مشکل مواجه می کند عدم شناخت فضای ذهنی و فرهنگی بچه هاست ما باید در حد شناخت کلی برنامه های تلویزیونی ، سریال ها، فیلم های سینمایی و حتی شبکه های ماهواره ای را بشناسیم در بحث اینترنت و موبایل عقب تر از بچه ها نباشیم چون اگر فضا را نشناسیم راههای مواجه و مقابله در صورت نیاز را نیز نخواهیم شناخت .

تسلط به تکنیک های هر درس به پیشرفت کلاس و بچه ها کمک شایانی می کند جلسه قبل نیز عرض کردم در درس تاریخ ادبیات تداعی ذهنی کارسازو موثر خواهد بود اگر اول آثار نظامی را به هم وصل کنیم واژه" تلخ ها" ایجاد می شود که در یادآوری آنها کمک می کند کتاب" تاریخ ادبیات مصور نوشته آقای شاهین زاد انتشارات تخته سیاه" سعی کرده تاریخ ادبیات را در قالب داستان های کوتاه نمایش به بچه ها بیاموزد توصیه می کنم حتماً این کتاب برای بچه ها خریداری شود تا این شیوه را به سایر دروس اعم از فلسفه و منطق تسری بدهند .

من در مدرسه خودمان روش مطالعه را بعنوان یک تحقیق برای دانش آموزان سال اول اجباری کرده ام بچه ها باید خودشان به تکنیک های به خاطر سپاری و یادآوری برسند و از آنها استفاده کنند.

آقای توماس مارکسون را برای همایش تقویت حافظه به ایران دعوت کرده بودیم ایشان یک آتش نشان بودند که تصمیم می گیرند کار خاصی در زندگی شان انجام دهند با حفظ کردن چند هزار رقم اعشار عدد    (پی ) به مرد اول حافظه جهان تبدیل می شوند . تکنیک هایی که این مرد بیان می کرد همان مواردی بودند که ما سال ها تدریس می کنیم اما کسی آنها را به مرحله اجرا و استفاده کاربردی نرسانده  است . اعداد مفاهیم  انتزاعي  هستند که هیچ چیزی را برای ما تداعی نمی کنند به همین خاطر تفاوت خاصی برای ما در ذهن ندارد برای هر عدد سمبل و نمادی در نظر گرفته شود تا موضوعی به ذهن ما متبادر شود مثلاً یک : چوب راست ، دو  ترازو ، سه : چراغ راهنمایی چهار :  میز ، پنج : ستاره ، شش مكعب و کاربرداین نشانه ها در ارتباطاتی است که بعداً در ذهن شکل می گیرد مثلاً من 13 سال پیش مدرسه ای رفته بودم هنوز می دانم پلاک آنها 18 است چون بخاطر سپردم پلاک آنها از طلا اشاره بر 18 عیار است در بحث اعداد تکنیک های زیادی مطرح شده که امیدوارم تلنگر لازم برای پیگیری آن ها ایجاد شده باشد زمان یادگیری روش مطالعه پایه های اول و دوم است چون امتحان نهایی و کنکور فرصت بازنگری و بازسازی این روش ها را به ما نمی دهند .

( مباحث مطرح شده در خلال نمایش تصاویر و فیلم )

*- یادگیری مثل تربیت یک گل می ماند بذر کودکی به نهال میانسالی و بزرگسالي تبدیل می شود اساس آموزش به روش مونت سوری طبیعت گل و پروانه است کلاس های این متد گرد تشکیل می شود کف کلاس موکت می شود .

*- برای رشد اجتماعی بچه ها برنامه روزانه و تعریف شده ای به اجرا در می آید به شکلی که بچه ها غذا می پزند ظرف می شويند چای می ریزند با حیوانات ارتباط دارند به آنها غذا می دهند و به این ترتیب مهارت های مختلفی دراین میان کسب می کنند .

*- در آموزش و پرورش امروز جهان حرکت به سمت حذف تعامل مرسوم بین معلم و دانش آموزان است سعی می شود یاددادن دبیر به شکلی باشد که فرآیند یادگیری به طور کامل در کلاس اتفاق بیفتد "آقای رئوف کتاب های خوبی دراین زمینه نوشته اند مانند کتاب گذرازیاددهی به یادگیری"

*- در ایران مدرسه شهید مهدوی شیوه مونت سوری را به اجرا گذاشته است .

*- برای بچه ها کلیپ های انگیزشی که در اینترنت به وفور یافت می شود در فواصل سال تحصیلی پخش کنید و در باره موضوعات آنها بحث کنید تاثیر این عمل از صحبت ها و سخنرانی ها به مراتب بیشتر است از افرادی دعوت کنید که به جمله خواستن توانستن است جامعه عمل پوشانند تا بچه ها ببینند و حس کنند که غیر ممکن ها ی ما امکان پذیر هستند این راهکار اهداف دور از نظر را باور پذیر و قابل دسترسی می سازند .

جدایی سنجش از آموزش :

توصیه می کنم حتما یک موسسه و مرجع بیرونی از بچه های شما آزمون بگیرند باید دانش آموزان مدرسه و عملکرد دبیران از نگاه بیرونی هم تحت سنجش و ارزیابی قرار بگیرند . در مقابل موضع منفی دبیران دراین باره ایستادگی کنید آزمونی از استانداردهای سنجشی برخوردار است که" پایاوروا" باشد ((پایا)) به این معنا که زمان برگزاری در نتیجه آزمون موثر نباشد ((روانیز)) به این ترتیب که در هر سئوال فقط یک موضوع مورد پرسش قرار گیرد آزمون کنکور سراسری سازمان سنجش که باید استاندارد ترین آزمون سیستم آموزشی کشور باشد هیچ کدام ازاین دو ویژگی را ندارد پس اینکه دبیران استاندارد نبودن سئوالات آزمون ها را دستاویزی برای عدم برگزاری آنها قرار می دهند بهانه ی مقبولی در سیستم آموزش ما نمی باشد ملاک روایی و پایایی در این آزمون ها و کنکور سراسری را عملکرد مجموع شرکت کنندگان و در واقع جمعیت آماری آنها تعیین می کند در مدرسه هم دانش آموزان و هم دبیران باید احساس ناامنی کنند به این معنی که همیشه نفر اول و دبیر برتر باقی نخواهند ماند و رقابت در مدرسه متوقف نشده است . این احساس قله بودن هم به دانش آموز هم به دبیر لطمه جدی وارد می کند و آنها را از پویایی و حرکت روبه جلو باز می دارد . در انتخاب موسسه و خدمات آنها دقت لازم را به خرج بدهیم اما پس از تصمیم گیری به آن برنامه اعتماد کنیم و از تغییرات پی در پی پرهیز داشته باشیم

قانون فون هایک :

معنا داری تلاش به گرفتن نتیجه است پس یک هدف در دسترس را بعنوان هدف قرار دهید که با تلاش خود بتوانید به آن برسید .

آقای فون هایک برنده چند جایزه نوبل در حوزه علوم اجتماعی می باشد این فرد اشاره می کند سالانه چندین نفر در راه صعود به قله اورست جان خود را از دست می دهند اما تنها کساني مورد تقدیر واقع می شوند که توانسته اند قله را فتح کنند من چهار ماه پیش با خانمی ملاقات داشتم که دو بار قله اورست را فتح کرده بود این خانم بنابه دلایل سیاسی و اثبات برابری حقوق زن و مرد در آفریقا در گروه صعود قرار گرفته بود وی مدرس کارگروهی در کارگاه آموزشی ما بود فتح اورست یک کاری تماماً گروهی است و عدم پذیرش یک زن در گروه صعود مشکلی بود که این خانم توانسته بود برآن فائق شود با این شرایط شرکت کنندگان دراین کارگاه تاثیر دو چندانی از تدریس می گرفتند چون مدرس کسی بود که تجربه موفق عملي به گفته های خودش را در کارنامه داشت یکی دیگر از مدرسان ما داروری بود که در جام جهانی فوتبال و در آن بازی معروف زیدان را اخراج کرده بود این فرد تصمیم گیری در لحظات حساس را به ما آموزش می داد . بنابراین توجه کنیم مدرس باید به گفته های خودش جامه عمل پوشانده باشد تا تاثیر گذار باشد به تفسیر قانون "ها یک" بازگردیم در مشاوره هایی که به بچه ها       می دهیم آن قدر به آنها روحیه بدهیم و تشویق شان کنیم که با ظرفیت شان سازگارباشد با تعیین هدف های کوچک آنها را در مسیر موفقیت پیش ببریم به کسی که در پای کوه قرار دارد فتح قله را نوید ندهیم دقت داشته باشیم ، بیشترین سقوط کنندگان دینی و اخلاقی در بین بچه ها کسانی هستند که اتفاقاً افراط در دین داری و اعمال عبادی مستحب داشتند در حالیکه ظرفیت وجودی آنها تا آن میزان رشد نکرده بود آرزوهای بزرگ را به اهداف خرد تبدیل کنیم و قدم به قدم به پیش برویم . آرزوی رتبه ی یک کنکورشدن به خودی خود اشکالی ندارد به شرطی که آن را تبدیل به نفراول مدرسه سپس منطقه بعد استان و در آخر کشور کنیم دانش آموزی که هنوز شاگرد اول مدرسه ی خودش نشده چطور توهم رتبه ی یک رقمی را دارد ؟ هر خواستنی منجر به توانستن نمی شود .

تلاش و کوشش زمانی دل چسب خواهد بود که نتیجه ای از آن حاصل شود . دانش آموز اگر شاگرد اولی مدرسه را هدف قرار بدهد و به آن برسد می تواند برای قدم های بعدی با روحیه مضاعف برنامه ریزی و تلاش کند